abrassar

Retour 

1. v. tr. dir.

a. 'embrasser, serrer contre soi [comme marque d'affection]'

PRogN 9,5: e teng m'o a gran pantais, / qar no·us abras e no·us bais / e departen nostr' amor

GirBornS 53,34: Car la gensor qu'anc nasques de mayre / Tenc e abras

GirBornS 21,96: On ia nuls pros drutz ni savais / Luec non aura q'abratz ni bais

Raimb/GaucFaidHarveyPPart 3:1054,22: Gaucelm, de trop avetz faillit / qar dizetz q'el' abras ni bais / lui qe de guerra e de plais / e de leis vol tener aunit / lo marit…

PCardV 45,23: Rics hom mals qan vai en plassa, / qe cuidatz vos qe lai fassa? / … / e non fa gaug ne enbrassa [var. abrassa] / com hom far solia

DPradM 1,39: Mas no i cuig far negun orgoill / si la ren qu'eu plus am ni voil / bai e abraç

Sif/MirBernHarveyPPart 3:1168,38: que tot dia abras e bays / fraire e cozi e segon

CortAmB 63: Baison ez [a]braisson soven / e mantenon pretz e joven

DaurelL 70: E Bobes quan lo vi si lo vay abrasier: / «Dieu vos sal, amicx, e mon bon compagier!

DaurelL 261: Cant ac manjat ela lo va abracier: / «Ay! sire duc…

JaufreB 4363: E can viron Jaufre venir, / Van lo mantenen aculir / E cungausir e abrassar

JaufreB 8590: …«Amix, onn es? / Mort o viu vos volgra veser, / Baisar, abracar e tener.»

JaufreB 9469: Galvan connuc Jaufre al son, / E mantenent va·l abrassar

JaufreB 10333: Ab aitant lo rei l'abrasset, / E puis a Deu la comandet, / E sun se parti enaissi.

NovPapS 162: E can lo focs er abrassatz, / Poiretz intrar per esperatz / Ab vostra dona domneyar, / E lieys tener et abrassar.

RazoGuilhBalVidasBS 328,55: Et intreron s'en totz tres en una cambra; et aqui ela·l perdonet, bayzan et abrassan.

RazoRaimJordVidasBS 162,17: et ella det si a lui per domna, baisan et abrasan, e·ill det son anel de son det per fermansa e per segurtat

VidaGuilhCabVidasBS 545,28: Et tes lo braz e l'abraset dousamen, ins en la zambra on ill eron amdui assis, e lai comenseron lor drudaria.

VidaGuilhTorVidasBS 236,8: Et avenc si qu'ella mori… E chascun ser el anava al monimen e trasia la fora e gardava la per lo vis, baisan e abrasan

FlamG 985: mas el non l'ama per amor, / anz cujet far mout gran onor / a 'n Archimbaut quan l'abrassava / vezen sos ueils, e la baisava

FlamG 6618: … acorar / pensa cascus quan l'autre·il faill, / s'ades no·l ve sus el miraill / on lur desirs los fai venir, / baisar, abrassar e tenir

BarlH 41,6: Le fil del rey pres lo ad abrassar et envia lo foras del palays e comanda lo a dieu

BarlH 44,1: Et ellas s'esforsavan con lo poguessan vezer… que abrazar non lo podian, e parlavan li d'amors

GuilhBarraG 4600: Le paire la vay abrassar / e baysar gent de denolhos

BlandCornH 484: E las donsellas van bayssar / Tot lur linage & abrassar.

LegAurT 99,30: e quant vi sanch Peyre… ploret se fortmen, e correc lo abrassar

DiscClerD 20,12: … come eras aperent lurs amicz e abrassent e baisent, que leurs maritz no·n saben res

GlossLat2P 71: Abrassar, amplector

MacPrGL 115,1822: Follus ego maneo de te, gentissima garsa; / si non me abrasses, cogar amore mori.

MacPrGL 112,1756: ergo nunc superest ut me miseratus amantem / abrassare velis corpus, amica, meum

b. 'saisir à bras‑le‑corps, saisir [des bras, des mains]'

JaufreB 1145: E vai l'abrasar mantenen, / E estrein lo ta malamen / Qe las costas li van crucir

JaufreBre 1842: E·l serventz lo strein e l'abrassa, / Si que non a de se poder / Ni·s pot aiudar ni valer.

GestaKarS 1489: E l'abat, que vi qu'el avia trayta la spasa, abbrassec l'autar de gran temor.

GuilhBarraG 626: e pres e vay gent abrassar / lo crozific entre sas mas

ArchBPyrLespyR 1:9a: Pourretz tant que un homy ne pot abrassar ab las dues maas

c. a. l'escut 'mettre le bouclier au bras'

DaurelL 1461: Que los cavals li vei fort abribar / E los ausbers vestir e despulhar / E los escutz tener et abrasar

JaufreB 5309: E Jaufre leva… / … / Totz iratz e fels e engres, / E venc, sun escut abrassat, / Ves aqel qe l'ac derocat

JaufreB 5371: Puis trai lo bran en c'a fiansa, / Ez estet, l'escut abrassat

d. 'entourer, enfermer'

AuzCassS 3110: car la correja si abrassa / los muscles e·l cors deviro, / que no·s pot lansar a bando

e. 'inclure, comprendre'

LeysAmA 3:18,21: quar us noms appellatius es comus naturalmens a motas cauzas, lasquals una meteysha substansa o qualitatz abrassa e compren generalmen o especialmen

LeysAmG 2:22,3: quar us noms appellatius es comus naturalmens a motas cauzas las quals una meteyssha substancia o qualitatz abrassa e compren, generalmen o especialmen

f. 'chérir'

SFrancA 7.7,3: Mosenher d'Ostia, lo qual ab sobregran affectio abrassava et amava lo paubre de Christ

SFrancA 8.6,2: Empero plus coralment e plus dolsament abrassava aquelas que aquela piatosa mansuesa de Ihesu Christ demostran per natural semblansa…

g. 'assumer, s'engager dans'

BertrBornG 1,50: Rics hom que de guerra no·s lassa / … / Val mais que ribieira ni cassa, / Que bon pretz n'acuoill e n'abrassa

GuirRiqL 10,221: Mais valria, so cre, / e mens d'anta seria, / si calque fach fazia / don fos dezeretatz, / sol que el faitz onratz / abrasse [ms. abrasson] e degutz.

BrevAmR5 27954: quar hom bom pretz non abrassa / ni joi ni sen ni valor / si non enten en amor

OpDév4OpDévD 323,2: Per cert en las cort dels reys… on maiors negociis e pus greus mandon a lors susmeçes, pus uoluntiers los auçon… pus aparelhat so & ab may de gaug abrasso lo negosci

LegAurT 83,22: «… en totas adversitatz voluntiers estava.»… e cujava aysso abrassar

h. 'adopter, prendre'

LeysAm2A 7288: … / Per qal nom poyra dir la cauza, / La qals diverses noms abrassa

2. v. pr.

a. 's'embrasser [l'un l'autre]'

JaufreB 9480: «Con Jaufre?» lo rei li respon. / – Seiner, el es, si Dieus mi gar, / Que·l vi ab Galvan abrassar

LHeurSK 58: Com Ioachim e sancta Anna s'encontreron a Portas Aurias e s'abrasseron aissi com l'angels lur o ac dig.

FlamG 6019: Soven si baison e s'abrasson

BlandCornH 598: Adonch elos si van abrassar / E en la bocha estrech bayssar.

LegAurT 60,25: E quant fonc dins, habressero si ambedos e baysero se.

LegAurT 100,5: et abressero se l'us l'autre e plorero se ambedos

b. 'se réunir [en parlant de qc]'

LeysAm2A 459: I soen e u son escrixas / En loch de consonans del tot, / Qant al comensament del mot / Ab autra vocal se enlasso, / O qan si mateyshas abrasso

3. abrassat p. p. /adj.

a. 'saisi à bras‑le‑corps'

JaufreB 1854: E·l sirven l'estrein e l'enbrassa, / Si qe non a de si poder / Ni·s pot ajudar ni valer. / … / E a l'entro al jorn menat / Aisi denan si abrassat.

b. 'entouré'

PCardV 62,1: Totz le mons es vestitz ez abarratz [var. abrazatz] / de falsetat…

c. a. ab 'les bras attachés à'

15e s.LespyR 1:9a: Abrassat ab un estaloo

d. abrassatz pl. 'enlacés [dans une étreinte]'

JoanEstV 3,46: baizan los trobiey abrassatz, / d'amor nafratz

GuilhBarraG 1700: los effans vay ditar el prat, / et eran tant ferm abrassat / que negus hom no·ls poc partir

BlandCornH 1686: Aqui esteron un gran tems / Abrassas andous ensems.